5 So sánh, logic và lệnh if, switch

Trong lập trình C#, việc sử dụng các toán tử so sánh, toán tử logic, cùng với các cấu trúc điều kiện như if-else và switch-case là nền tảng quan trọng để xây dựng luồng điều khiển trong chương trình. Dưới đây là tổng quan về các khái niệm này:

Toán tử so sánh

Toán tử so sánh được sử dụng để so sánh hai giá trị và trả về kết quả kiểu bool (true hoặc false). Các toán tử bao gồm:

• ==: So sánh bằng.

int a = 5;
int b = 6;
bool result = (a == b); // result = false
Console.WriteLine(result); // In ra: False

• !=: So sánh khác.

int a = 5;
int b = 6;
bool result = (a != b); // result = true
Console.WriteLine(result); // In ra: True

• >: Lớn hơn.

int a = 5;
int b = 3;
bool result = (a > b); // result = true
Console.WriteLine(result); // In ra: True

• <: Nhỏ hơn.

int a = 5;
int b = 8;
bool result = (a < b); // result = true
Console.WriteLine(result); // In ra: True

• >=: Lớn hơn hoặc bằng.

int a = 5;
int b = 5;
bool result = (a >= b); // result = true
Console.WriteLine(result); // In ra: True

• <=: Nhỏ hơn hoặc bằng.

int a = 4;
int b = 5;
bool result = (a <= b); // result = true
Console.WriteLine(result); // In ra: True

Toán tử logic

Toán tử logic được sử dụng để kết hợp các biểu thức điều kiện và trả về kết quả kiểu bool:

• &&: Phép VÀ (AND) – trả về true nếu cả hai biểu thức đều true.

bool x = true;
bool y = false;
bool result = (x && y); // result = false
Console.WriteLine(result); // In ra: False

• ||: Phép HOẶC (OR) – trả về true nếu ít nhất một trong hai biểu thức là true.

bool x = true;
bool y = false;
bool result = (x || y); // result = true
Console.WriteLine(result); // In ra: True

• !: Phép PHỦ ĐỊNH (NOT) – đảo ngược giá trị của biểu thức.

bool x = true;
bool result = !x; // result = false
Console.WriteLine(result); // In ra: False

Câu lệnh if-else

Cấu trúc if-else cho phép thực thi các khối lệnh dựa trên điều kiện nhất định:

int number = 10;
if (number > 0)
{
    Console.WriteLine("Số dương");
}
else if (number < 0)
{
    Console.WriteLine("Số âm");
}
else
{
    Console.WriteLine("Số không");
}

Trong ví dụ này, chương trình kiểm tra giá trị của number và in ra thông báo tương ứng.

Toán tử điều kiện (?:)

Toán tử điều kiện, còn gọi là toán tử ba ngôi, là một cách viết tắt của cấu trúc if-else:

int age = 18;
string message = (age >= 18) ? "Đủ tuổi bầu cử" : "Chưa đủ tuổi bầu cử";
Console.WriteLine(message); // In ra: Đủ tuổi bầu cử

Nếu biểu thức trước dấu ? là true, giá trị trước dấu : được chọn; ngược lại, giá trị sau dấu : được chọn.

Câu lệnh switch-case

Cấu trúc switch-case được sử dụng khi cần so sánh một biến với nhiều giá trị khác nhau:

char grade = 'B';
switch (grade)
{
    case 'A':
        Console.WriteLine("Xuất sắc");
        break;
    case 'B':
        Console.WriteLine("Giỏi");
        break;
    case 'C':
        Console.WriteLine("Khá");
        break;
    default:
        Console.WriteLine("Khác");
        break;
}

Trong ví dụ này, giá trị của grade được so sánh với các trường hợp cụ thể, và khối lệnh tương ứng sẽ được thực thi.

Lựa chọn giữa if-else và switch-case

• Sử dụng if-else khi cần kiểm tra các điều kiện phức tạp hoặc các biểu thức logic không chỉ đơn thuần là so sánh giá trị.
• Sử dụng switch-case khi cần so sánh một biến với nhiều giá trị cụ thể, giúp mã nguồn rõ ràng và dễ đọc hơn.

Việc hiểu và áp dụng đúng các toán tử và cấu trúc điều kiện trong C# là rất quan trọng để xây dựng các chương trình hoạt động chính xác và hiệu quả.